Wat je hoofd weet, maar je lijf nog niet gelooft

Hier kan je de aflevering bekijken. Lees je liever, dan kan je een samenvatting lezen onder de video.

Heb je weleens het gevoel dat je hoofd allang weet wat er moet gebeuren, maar je lichaam maar niet meewerkt? Je hebt alle inzichten, de plannen liggen klaar, en toch kom je niet in beweging, of val je terug in oude patronen. Dit is een veelvoorkomend fenomeen, en het heeft alles te maken met de diepe verbinding tussen je geest en je lichaam, en de veiligheid die je lijf nodig heeft om écht te veranderen.

Waarom inzichten alleen niet genoeg zijn

Je kent de klassieke situatie wel: je besluit met je hoofd dat er iets moet veranderen. Je hand openen, een stap zetten, een nieuwe gewoonte starten… Je stuurt het vanuit je gedachten aan, maar het is je lichaam dat de actie moet doen. En soms, hoe hard je ook pusht, gebeurt er niets. Waarom? Omdat je lichaam ook de ruimte en de veiligheid moet krijgen om die verandering te initiëren. Verandering moet van binnenuit komen, vanuit een diep, lijfelijk besef.

We zijn, helaas, gewend geraakt om veel te veel in ons hoofd te leven. We analyseren, plannen en controleren, in de overtuiging dat we met logica alles kunnen oplossen. Ik herkende dit volledig: "Ik wou al 10 stappen vooruit zetten, hoe kan je het nog sneller doen?" Maar zo werkt het vaak niet. Ik probeerde zelfs gecontroleerd op het strand te wandelen, met de gedachte: "Kom, laat alle goede ideeën maar komen." Maar je kunt creativiteit of verandering niet afdwingen vanuit puur mentale controle. Het grootste deel van mijn leven zat ik in mijn hoofd, en pas de laatste jaren ben ik meer en meer 'aan het zakken' in mijn lijf. Dit betekent niet dat je een eindstreep bereikt; het blijft een continu proces van aftoetsen en voelen. Je leert gewoon veel sneller aanvoelen wat wel en niet de juiste manier is.

Trauma en waar het in je lichaam zit

Wat velen niet weten, is dat veel van onze reacties en weerstanden voortkomen uit trauma. En dan bedoelen we niet alleen de grote schokkende gebeurtenissen, maar ook de kleine 'tjes' die je als kind hebt ervaren. Die momenten dat je kleine 'ikje' pijn deed, die zich dingen heeft aangeleerd om te overleven. Pijn bestaat er om ons te leren wat we beter niet meer doen. We hebben onszelf veel aangeleerd omdat we ooit gekwetst zijn.

Deze pijnen en de daaruit voortvloeiende overlevingsmechanismen (zoals we in de vorige aflevering bespraken over Fight, Flight, Freeze en Fawn, luister de aflevering [link naar vorige aflevering] als je meer wilt weten!) zitten vaak diep geprogrammeerd, soms zelfs in je onderbewustzijn. Je kunt rationeel begrijpen dat je anders wilt reageren, maar je lichaam reageert nog steeds vanuit die oude, diepgewortelde programmering. Je wilt pijn vaak vermijden, en dat is begrijpelijk. Maar daardoor saboteer je jezelf soms, door zaken te blokkeren of te negeren, en ga je die confrontatie met die dieperliggende pijn uit de weg.

Om echt te veranderen, moet je lichaam zich veilig genoeg voelen om die oude 'potjes' te openen en de opgeslagen spanningen en emoties los te laten. Je kunt niet van angst handelen, en je kunt ook niet verwachten dat een strategie werkt als het niet bij jou klopt, of als je er emotioneel nog niet klaar voor bent.

Zelfsabotage: De strijd in jezelf

Als je merkt dat je jezelf steeds stokken in de wielen steekt, is dat een belangrijk teken. Je bent misschien mentaal al klaar voor die stap vooruit, maar er is nog iets dat je tegenhoudt. Dit is vaak een vorm van zelfsabotage, voortkomend uit die diepgewortelde, onbewuste programma's. Je 'gekwetst innerlijk kind' heeft ooit gedrag aangeleerd om zichzelf te beschermen, en die patronen kunnen nu tegen je werken.

Het is goed om een plan te hebben, om niet als een ongeleid projectiel aan de slag te gaan. Maar sommige dingen hebben simpelweg tijd nodig, of het juiste moment is er nog niet. Ik wilde al jaren 'gezonder aan mijn lijf werken', maar ik begon er nooit aan, omdat er mentaal te weinig ruimte was. Pas toen er in mijn leven meer ruimte kwam – bijvoorbeeld doordat de zorg voor de kinderen meer verdeeld werd – merkte ik dat er ineens van alles naar boven kwam, zonder een specifiek plan. Dit waren dingen die er al jaren zaten, maar die pas konden bewegen toen er letterlijk en figuurlijk meer ruimte was.

De weg naar vrijheid: Mildheid en kleine stappen

De weg naar een lichter en vrijer leven is een pad, geen bestemming. En het is de bedoeling dat je dit pad leuk maakt! Kijk met mildheid en liefde naar de zaken waar je aan wilt werken. Het is niet dat je iets niet goed doet; misschien had je dat patroon ooit nodig, en nu werkt het misschien tegen je. Bekijk het, pak het aan, maar zonder jezelf te pesten.

Maak de stappen klein. Want als je je doelen te hoog stelt, is de kans groot dat je voorbestemd bent om te falen. "Het zijn niet de grote sprongen die het verschil maken," zeggen we vaak, "het zijn de kleine stappen die finaal de beweging in gang zetten." Actie moet altijd gebeuren vanuit de juiste intentie, en niet vanuit controle of puur vanuit je hoofd. Probeer te intunen met je lichaam, los te laten en te kijken welke andere opties er zijn. Rust is hierin ook cruciaal.

Als je je bewust wordt van de factoren die meespelen, en je je lichaam de veiligheid geeft die het nodig heeft, zul je merken dat je veel sneller en gemakkelijker stappen vooruit kunt zetten. Je bent niet gek; je bent onderweg naar meer vrijheid door je lijf te betrekken bij wat je hoofd al weet.